ANNETTE LAGLER

 
 

 
De culturele uitwisseling tussen Europa en Latijns-Amerika heeft met zekerheid de meeste traditie en is tevens het meest complex. De jaren veertig en vijftig zijn in de tentoonstelling vertegenwoordigd met voorbeelden uit het oeuvre van Wilfredo Lam en Lygia Clark. Hierin zijn typisch Europese stijlprincipes zoals surrealisme en constructivisme verrijkt met Afro-Cubaanse elementen en interactieve experimenten. De werken belichamen het spanningsveld tussen een niet-Europees karakter enerzijds en de Europese symbolentaal van de werken anderzijds, hetgeen ook de positie van de jongere generatie kunstenaars bepaald.

De verschillende gebieden van de tentoonstelling zijn in drie thematische hoofdstukken verdeeld. Het eerste hoofdstuk is gewijd aan het thema 'Archieven van het bewustzijn' en herinnert aan de complexe cultuurhistorische vervlochtenheid van de continenten. Het genot van de postmoderne ars combinatoria wordt in de werken van Herman Braun-Vega, Alicia Paz, Ofelia Rodriguez en Jack Vanarsky vermengd met de surrealistische traditie. De andere kunstenaars uit deze sector zoeken naar kunstzinnige ingangen voor een overkoepelend, gezamenlijk weten en begrijpen. Ze wijzen op globale geheugenstructuren, bijvoorbeeld door middel van nieuwe universele talen (Betty Leirner), klanken en geuren (Oswaldo Marcia), relicten uit de wegwerpmaatschappij (Milton Machado) en museale vondsten (Julio Villani).

'Lichaam en vervreemding' is de titel van de tweede groep. Hier staan het zoeken naar oriëntatiepatronen, het tot uitdrukking brengen van vreemdheid en kwetsbaarheid en - vanuit een productieve visie - het aansporen tot een dialoog en tot wederzijdse tolerantie centraal. De installaties, objecten en video's van Lucia Nogueiras, Gabriel Orozco, Maritxu Otondo, Miguel Rothschild, en Daniel Chust Peters stimuleren net als de plastische werken van Frida Baranek en Pablo Reinoso een kunstzinnige dialoog tussen het 'ik' en zijn omgeving.

In het derde gedeelte wordt 'Europa: het wezen van gebrek' in de blik van de actuele kunst gevangen. De nationale context van kunst komt in dit gedeelte tot een einde. Jota Castro 's actiekunst heeft geen betrekking op de dialoog tussen Latijns-Amerikaanse en Europese kunst, maar maant tot het opgeven van nationale beperkingen en tot het erkennen van globale verbanden. Rirkrit Tiravanija ontwerpt installaties en video's die de grenzen van instanties die kunst beheren, verkennen en die deze grenzen regelmatig op een satirische manier te buiten gaan.